اخبار سبزوار پيام : اجتماعی

زندگی بسیاری از انسان ها در اکثر نقاط این کره خاکی طی دهه های اخیر به طور شگفت آوری با رسانه ها عجین شده است و گویی این روند همینطور به شکل روز افزونی رو به گسترش است.

 

رسانه های کلاسیک نظیر روزنامه ها، رادیو و تلویزیون و حتی وبلاگ ها و وبسایت های اینترنتی در کنار رسانه های جدیدتری که بر بستر شبکه های اجتماعی نظیر تلگرام، فیسبوک، اینستاگرام، واتس آپ و ... شکل گرفته اند، همه روزه دوشادوش یکدیگر اطلاعات ضروری و غیرضروری زیادی را به زندگی میلیون ها نفر از کاربران خود تزریق می کنند و به مرور زمان فرهنگ و سبک زندگی کاربرانشان را تحت تأثیر قرار می دهند و ممکن است با اعضای کم و زیاد خود از هر کجای جهان گروه و جامعه ای تشکیل دهند که اگرچه ممکن است بسیاری از اعضای آن هرگز از نزدیک همدیگر را ندیده باشند اما در هرکجای دنیا که باشند طرز فکرها و نوع رفتارهایشان به مرور زمان به یکدیگر شبیه می شود.

 

البته لازم به ذکر است که از دید نویسنده این مطلب اکثر گروه هایی که در نرم افزارهای پیام رسان و شبکه های اجتماعی نظیر تلگرام و فیسبوک و ... تشکیل می شوند، خود مصداق رسانه  هستند. زیر دائما در آن ها پیام های خبری یا دیدگاه ها و تحلیل اعضا درباره موضوعات روز با دیگران به اشتراک گذاشته می شود.

 

در این شرایط اگرچه به ظاهر فضایی هرج و مرج آلود رخ نموده و تشخیص اخبار و تحلیل های درست و نادرست گاهی بسیار دشوار می شود، اما در مجموع بیش از آنکه وضعیتی نا مطلوب ایجاد شده باشد، فضایی پر نشاط و آزاد و صمیمی به وجود آمده است که در آن همه افراد می توانند به نوبه خود و با سهم هایی برابر در موضوعات مورد علاقه شان خبرنگار و حتی بالاتر از آن، صاحب رسانه خبری باشند.

 

چنین بستری اگرچه می تواند به گسترش سریع تر شایعات نیز دامن بزند، اما این آفت هم یک راه حل ساده و موثر دارد و آن این است که مخاطبان به مرور زمان پی می برند همه اطلاعاتی  که در این چرخه آزاد و سریع به دستشان می رسد، لزوماً منطبق بر واقعیت نیست و نمی بایست به سرعت هر خبر و تحلیلی را به عنوان یک گزاره صحیح بپذیرند.

 

اما مهمترین چیزی که با فراگیر شدن رسانه ها دستخوش تغییر شده است، قدرت کنترل ذهن مخاطبان است. توضیح آنکه تا چند سال قبل که مانند حال حاضر عصر انفجار اطلاعات به اوج خود نرسیده بود و رسانه ها به فراگیری امروز نبودند و اکثریت مردم نمی توانستند به مجرد اینکه اراده کنند، برای خود صاحب یک رسانه شوند، رسانه های کلاسیک مانند روزنامه ها و رادیو و تلویزیون قدرت شگفت انگیزی در کنترل و مهندسی ذهن مخاطبان خود در راستای خواسته های صاحبان این رسانه ها که عمدتاً سیاستمداران و اربابان قدرت و ثروت در هر کشور وجامعه ای بودند، داشتند.

 

امروز هم البته عده ای هنوز معتقدند جریان رسانه ای جهان توسط اربابان قدرت و ثروت مدیریت می شود، اما اگر حتی نتوانیم این دیدگاه را به طور صد در صد رد کنیم، حداقل باید قبول کنیم که به هرحال سهم عموم مردم و همه جناح ها و احزاب و تشکل های سیاسی و اقتصادی و ...در مدیریت رسانه و تولید محتوا، نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته و شرایط به گونه ای در آمده است که هر فرد و گروهی می توانند به هر میزانی  که می خواهند محتوای بیشتری تولید و منتشر کنند و طبیعتاً به اندازه ای که تولیدات محتوایی بیشتر و با کیفیت تری داشته باشند، می توانند در امر مهندسی افکار عمومی موفق تر شوند. اما دیگر این  موفقیت ها صد در صدی نیست. زیرا جریان آزاد رسانه ای با کمک شبکه های اجتماعی و رسانه های نوین شکل گرفته بر بستر این شبکه ها، دیگر اجازه قوت گرفتن جریان تک صدایی و تولید محتوای یک طرفه رسانه ای را به هیچ یک از صاحبان قدرت و ثروت به صورت صد در صد نمی دهد.

 

به عبارت دیگر وقتی اکثر شهروندان از طریق گوشی های تلفن همراه یا لپ تاپ و رایانه های رومیزی خود می توانند همزمان در یک یا چند کانال و گروه خبری تلگرامی عضو باشند یا خودشان به سرعت گروه یا کانالی خبری ایجاد کنند و افراد زیادی را به آن گروه دعوت نمایند، این یعنی عملا توانایی هر یک از افراد جامعه برای تولید و ارائه بدون واسطه محتوای مطلوب خود و افول تدریجی پدیده سانسور و خارج کردن قدرت کنترل و مهندسی افکار عمومی از دست گروه هایی که قبلا قدرت غالب رسانه ای را در جوامع مختلف به دست داشتند.

 

نویسنده: امید برومندی