اخبار سبزوار پيام : فرهنگی و هنری

يك باستان شناس :

مناره خسروگرد سبزوار نمادی از محبت و دوستی مردمان كویر است

 یك كارشناس باستان شناسی گفت: مناره خسروگرد سبزوار نمادی از مهرورزی ،محبت و دوستی مردمان كویر است. 
  
'محمد عبداله زاده ثانی'  در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: بر اساس كاووش های باستانی شناسی محرز شده مناره خسروگرد میل تك و منفردی است كه به منظور راهیابی كاروانیان بر سر راه جاده موسوم به ابریشم احداث شده و همچون فانوس دریایی در كویر نقش راهیابی كاروانیان را برعهده داشته است.

وی این كاووش های باستان شناسی را شامل حفر 50 گمانه باستان شناسی در محل در سال 82 عنوان كرد و افزود: با توجه به لایه نگاری فرهنگی ، تعیین قدمت محل و احیانا بازشناسی بقایای معماری موجود ، در هیچیك از این گمانه ها بقایای معماری دال بر وجود بنایی مانند مسجد ، مدرسه و غیره به دست نیامد.

وی ادامه داد: در نتیجه این موضوع به باستان شناسان اجازه داد بگویند این میل یا مناره برای راهیابی كاروانیان احداث شده است.

این كارشناس باستان شناسی سبزوار قدمت میل خسروگرد را مربوط به قرن ششم هجری قمری ذكر كرد و گفت: این میل به سال 505 هجری قمری به دستور 'تاج الدوله ابوالقاسم بن سعید' مصادف با حكومت سلجوقیان احداث شده است.

وی در مورد معماری این میل اظهار داشت: میل خسروگرد سازه ای آجری است و ارتفاع مناره 28 متر است.

وی افزود: مناره خسروگرد دارای سه جزء پایه ، بدنه و راس است كه پایه آن مستطیل شكل و محاط در یك سازه آجری نیم هشت بوده و در پخی های این هشت ضلعی چهار حجره اتاق مانند تعبیه شده است.

وی با بیان اینكه بدنه میل مدور و قطر آن از سطح قاعده به سمت راس كم می شود، اضافه كرد: این بدنه دارای تزئینات آجری با آرایه های لوزی نیم بیضی است كه دور آن منقش به رشته كتیبه كوفی و اطراف آن با آجر كاری تذهیب شده است.

عبداله زاده ادامه داد: راس این میل بر روی تونگان یا نعلبكی قرار دارد كه بدنه آن دارای تزئینات آجر كاری موسوم به مئاندر (دارای پیچ و خم )می باشد .

وی به جنبه زیباشناسی میل خسروجرد اشاره كرد و گفت: تنها بنای قدیمی شهرستان سبزوار كه مراحل سفت كاری و نازك كاری آن همزمان اجرا شده میل خسروگرد است كه به شیوه استادانه سبك رازی در قرن شش هجری قمری كار شده است.

این كارشناس باستان شناسی افزود: اجرای آجرهای قالب زده با تكنیك سایه روشن و كم شدن از قطر میل تا راس موجب شده در بنا ریتم و حركت ایجاد شود كه این حركت در بنا و چرخش هارمونی ناشی از تكرار و توالی نقش هندسی لوزی است تا تنازی و چشم نوازی ویژه ای به رهگذران بدهد.

وی ادامه داد: اجرای سایه روشن آجرها موجب شده گزند آفتاب كمتر به بدنه بنا برخورد كند و در نتیجه بنا در شلاق سوزان آفتاب كویر محو نشده و از فواصل دور قابل رویت باشد.

وی گفت: همچنین به منظور هدایت كاروانیان به سمت آبادی در شب ،متصدی میل با روشن كردن مشعلی بر بلندای راس مناره كاروانیان شبرو را به سمت آن فرا می خوانده بعلاوه اینكه آب انبار و حوض انبارهای كنار جاده هم كاروانیان را به سمت میل هدایت می كرده است.

وی همچنین با اشاره به وجود نقش سوستیكا به شكل (+)در قلب هر شمسه لوزی ،گفت: این نقش تحت عنوان گردونه مهر در بسیاری نقاط جهان از هزاره سوم قبل از میلاد شناسایی شده كه تپه باستانی موسوم به دامغانی سبزوار و قدیمی ترین بنای تاریخی این شهرستان یعنی آتشكده آذر برزین مهر كه این نقش موجب شكل گیری حجم بنا شده از آن جمله است .

عبداله زاده مناره خسروگرد را تنهای بنایی معرفی كرد كه در یك شهر برای خوش آمدگویی به مردمان سوای رنگ ، پوست ، نژاد ، خون ، ملیت و مرزهای جغرافیایی برپا شده و در سرما و گرما مسافران را تنها به صرف مسافر بودن به سمت آبادی هدایت می كرده است.

وی افزود: این بنا همچنین تنها بنا در استان خراسان است كه در خارج از شهر واقع شده و اكنون نیز در ورودی استان به مسافران خوش آمد می گوید.

وی مناره خسروگرد سبزوار را نمادی از مهرورزی ، دوستی و مهمان نوازی مردمان كویر دانست و ادامه داد: این میل نشانه ای از هزاران گوهر محبت و دوستی انسان های كویراست كه عاشقانه و عالمانه به زندگی در این كویر پرداخته اند.

میل (مناره) خسرو جرد سبزوار به عنوان بلندترین سازه تاریخی استان خراسان و در شمار زیباترین مناره های تاریخی آغاز قرن ششم هجری قمری معرفی شده است.    
 

---