اخبار سبزوار پيام : فرهنگی و هنری

مهری ها چرا بی مهری می کنند ؟!!!

مجله اينترنتي اسرار نامه نوشت /روزهای گذشته یک خبرتأسف برانگیز در زمینه عدم توجه کافی به یکی از ابنیه ارزشمند تاریخی سبزوار در یکی از وبسایت های محلی منتشرشد و این خبر به تدریج به تمامی وبسایت ها ووبلاگ های محلی راه پیدا کرد. و هریک از وبسایت ها سعی کردند با تیترهایی هرچه مخوف تر و برانگیزاننده تر ، این خبر را منتشر کنند.
خبر عدم توجه کافی اداره میراث فرهنگی و گردشگری سبزوار به کاروانسرای تاریخی و زیبای روستای مهر .
این خبر البته صحیح و ناراحت کننده است. اما ناراحت کنندگی  آن از دو جهت است که در زیر اشاره می شود :
یکی از جنبه هایی که با خواندن خبرهای بی توجهی به آثار و ابنیه تاریخی شهرستان سبزوار از جمله کاروانسرای تاریخی روستای مهر بسیار متأثر می شویم این است که یک بار دیگر ضعف نهادهای دولتی به ویژه اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی سبزوار و استان درارتباط با دیار سربداران برهمه ما مشخص می شود.
چرا که اگر ضعف وناکارآمدی این ادارات نبود ، تا کنون سبزوار که از بیشترین تعداد آثار و ابنیه ارزشمند تاریخی و باستانی در استان و حتی کشور برخوردار است باید به لحاظ جایگاه گردشگری و درآمدزایی اقتصادی از محل صنعت گردشگری یکی از رتبه های بالای  کشور  را می داشت و  بهره های مادی و معنوی بسیاری را نصیب خود می کرد.
 اما متأسفانه در اثر کم کاری های دولت در این سرزمین کهن ، با شهر و روستاهای پرجاذبه ای نظیر  سبزوار ، ششتمد ، داورزن ، مهر ، مزینان ، خسروجرد ، بسک ، افچنگ و... مشاهده می کنیم که اینک بسیاری از بناهای تاریخی و باستانی این منطقه یا درحال تخریب هستند یا بدون هیچ استفاده مفیدی به حال خود رها شده اند.
عملکرد ضعیف بخش دولتی و اداره میراث فرهنگی و گردشگری سبزوار به شکلی بوده که حتی به گونه غیرقابل بخششی ، تبعیض آمیز به نظر می رسد. چرا که مثلاً دریک نمونه عینی می بینیم ، بسیاری از شهرهای خراسان که به لحاظ پیشینه فرهنگی و تاریخی با سبزوار برابر یا در مرتبه های بعدی از سبزوار قرار دارند ، در دهه 70 صاحب یک یا چند موزه فرهنگی وتاریخی شدند ،  اما سبزوار تا نیمه های دهه 80 حتی یک موزه مردمشناسی هم نداشت.
در رابطه با موضوع عملکرد ضعیف و تبعیض آمیز اداره میراث فرهنگی و گردشگری سبزوار و خراسان رضوی از گذشته تا امروز در مطالب قبلی به صورت مفصلی بحث کرده ایم و در اینجا قصدنداریم  بیشتر به این موضوع بپردازیم. اما شما می توانید برای مطالعه کامل مطلب قبلی ، روی پیوند زیر کلیک کنید:

یک ضرورت تاریخی و فرهنگی در سبزوار شهر دیرینه های پایدار

لیکن بعد از پذیرش ضعف و کم کاری فراوان اداره میراث فرهنگی شهرستان ، یک جنبه تأسف برانگیز دیگر نیز در این مطلب وجود دارد . که متأسفانه هیچکس تا کنون به آن توجه نکرده است. آن مطلب این است که از خود بپرسیم پس سهم مردم در این ماجرا چه می شود؟
یعنی خود مردمان عزیز روستای مهر و به طور کلی خود ما مردم همه شهرها و روستاهای این ناحیه چگونه  تلاش می کنیم تا سهم و وظیفه وطنی خود را در قبال آثار و ابنیه باارزش شهر و روستایمان ایفا کنیم ؟ آیا تا به حال به جز اعتراض کردن ، خودمان شروع کننده یک حرکت خلاقانه بوده ایم ؟ آیا تا به حال به صورت خودجوش طرحی و ایده ای را مطرح کرده ایم و خودمان هم پای اجرای آن ایستاده ایم ؟ یا فقط نشسته  و دست روی دست گذاشته وچشممان را به این دوخته ایم که دست ناتوان دولت از آستین گشاد و بی قواره بروکراسی اداری بیرون بیاید و کاری برای ما بکند؟
متأسفانه به نظر  می رسد عملکرد  ما مردم دراین رابطه تا کنون  به همین شکل دوم بوده است.
غافل از اینکه می گویند حرمت یک امامزاده را اول متولی امامزاده نگاه می دارد. یعنی اگر انتظار  داریم از جانب بخش دولتی که ممکن است مجریان و مسئولان آن حتی بومی سبزوار نباشند ،  حمایت و توجه مناسبی به آثار و ابنیه تاریخی و دیگر  سرمایه های شهروروستایمان بشود ، اول خودمان برای این سرمایه های محلی احترام قائل شویم. 
حال آنکه خود ما مردم در هرجایگاه و وظیفه ای که هستیم ، کمتر سعی می کنیم نقش و وظیفه شهروندی خود را انجام دهیم.—در این دیدگاه منظور از واژه شهروندی ، شهروند ایران بودن است ، نه ساکن شهرها بودن-
مثلاً درهمین مورد کاروانسرای مهر یک مسئله ای که درخبرها خیلی روی آن تمرکز شد ، بحث تبدیل شدن این کاروانسرا  به آغل گوسفندان بود. عکس هایی چند نیز از این منظره ناخوشایند گرفته شده و در اینترنت قرار گرفت. وهرکس به نوبه خود سعی می کرد این موضوع را چنانکه در ابتدا گتفیم به شکل مخوف تری تعریف کند و برپیازداغ موضوع بیافزاید و گاهی چنان در این مسیر افراط می شد که خبر بیش از اینکه هشدار دهنده باشد ، خدای  ناکرده تمسخر برانگیز و استهزاء آمیز جلوه می کرد. استهزاء هم برای ادارات دولتی و مسئولین شهرستان و هم برای خود ما مردم.
چرا که شاید یک مخاطب در مقابل خواندن این مطالب اولین چیزی که به ذهنش برسد این باشد ، که بپرسد، حالا عملکرد اداره میراث فرهنگی ضعیف است ، خود مردم چرا به میراث فرهنگی و بناهای تاریخی شهر و روستایشان تا این اندازه بی مهر و کم توجه هستند؟
 بالاخره اگر کاروانسرای مهر در حال تبدیل شدن به آغل گوسفندان است ، اداره میراث فرهنگی که گوسفندان را به این کاروانسرا نبرده است بلکه متأسفانه این خود مردم منطقه هستند که قدر آثار و ابنیه تاریخیشان را به خوبی  نمی دانند و چنین می کنند در حالی که  مردم حداقل برای حمایت از اثر تاریخی روستایشان می توانند با خود قرار بگذارند که گله هایشان را برای چرا یا استراحت به سمت کاروانسرا هدایت نکنند.
اداره میراث فرهنگی  هم اگر در این زمینه درست عمل می کرد ، شاید اولین کارش این بود ، که محیط کاروانسرای مهر را محصور می کرد و اجازه تردد احشام یا اشخاص بیگانه را به آن نمی داد.
اینجاست که باید بپرسیم، خود مهری ها و مردم دیگر روستاهای منطقه چرا اینقدر نسبت به روستا و آثار و افتخارات محلیشان بی مهری می کنند ؟!
این درحالی است که مهری ها اغلب در سبزوار به عنوان مردمانی فرهیخته و فاضل  شناخته شده اند. به طوری که چندتن از اهالی عزیز این روستا هم اکنون جزء  اصحاب رسانه و چهره های سرشناس فرهنگ و قلم دیار پرافتخار سربداران هستند.
آقایان محسن مهری ، روح الله مهری ، احمد  مهری و ... از آن جمله اند.
ضمن اینکه براساس اعلام وبلاگ روستای مهر که در سالهای اخیر فعالیت خوبی برای اطلاع رسانی ازاخبار و مسائل این  روستای بخش داورزن داشته است ، اعلام شده ، مهر اولین روستای سبزوار بوده که صاحب پایگاه اینترنتی شده است.
با این حساب انتظار می رود که مردمانی چنین با فرهنگ و فرهیخته هرگز تسلیم  بی عملی و بی هدفی ادارات دولتی نشوند و حداقل خودشان اولین گام های موثر را برای ارزشگذاری و احترام به آثار و ابنیه تاریخی روستایشان بردارند.شاید بعد از ایجاد اولین جرقه های مثبت ، جنب و جوشی در بین مردم و مسئولین ایجاد شود و اوضاع بهبود بیابد.
پیشنهادات :
در پایان این مطلب به رسم همیشه ، مجله اسرارنامه پیشنهاداتی عملی را مطرح می کند تا انتقادات مطرح شده در این نوشتار ، حالت نق زدن بی حاصل پیدا نکند و تا حد امکان سازنده باشد:
1- روستائیان مهری وارد عمل شوند :مردم با اطلاع و اجازه اداره میراث فرهنگی و البته با حمایت یا بدون حمایت مادی این اداره ، برای بهره برداری مثبت از کاروانسرای تاریخی   مهر یا علی بگویند و خودشان وارد عمل شوند.
به عنوان مثال می توانند ، با حداقل امکانات و بدون آسیب وارد کردن به در و دیوار و محوطه کاروانسرا وبا قرار دادن چند تخت چوبی و فرش و قالیچه ، و به راه انداختن یک سماور ذغالی یا دیگر انواع سماورها ، در محوطه کاروانسرا یک چای خانه سنتی ایجاد کنند.و مسافرین را با نصب تابلو در جاده از  وجود این چای خانه مطلع سازند. با توجه به اینکه این کاروانسرا در مسیرجاده بین المللی تهران—مشهد قرار دارد، آن هم در حد فاصل سبزوار و شاهرود که فاصله زیاد این دو شهر برای مسافران بسیار خسته کننده است ، وجود یک چای خانه سنتی در یک بنای تاریخی ، با نورپردازی زیبا و زیر آسمان ستاره باران کویر در شب ها می تواند برای  مسافران خسته از جاده های کویری بسیار جذاب و با صفا  باشد و با استقبال خوبی مواجه شود.
این کار در صورت انجام درست ، به مرور به یک محل مطمئن و پایدار درآمدزایی برای تعدادی از جوانان محلی تبدیل می شود.
چای خانه سنتی حتی می تواند تا حد رستوران سنتی گسترش پیدا کند . اگر  مردم این حرکت های خودجوش را انجام دهند ، وظیفه اداره میراث فرهنگی هم که تا کنون  در قبال این بنا دست روی دست گذاشته ، حمایت از اقدامات مردمی است. و نهایتاً این اداره می تواند برای جلوگیری از آسیب رسیدن به بنا تاریخی نظارت های لازم را به عمل آورد.
2- مردم به دنبال سرمایه گذاران بخش خصوصی باشند ، تا با سرمایه گذاری های بیشتری از آنچه درمورد قبلی گفته شد ، در نزدیکی کاروانسرای مهر به طوری که به حریم آن آسیب نرساند ، مُتل یا سایر انواع استراحتگاه های زیبای بین راهی ایجاد کنند.
امروزه با توجه به اینکه کشور در حال حرکت به سمت رشد وتوسعه بخش خصوصی است ، بسیاری از سرمایه گذاری های کلان مملکتی در بخش های صنعتی ، فرهنگی ، اقتصادی و تفریحی توسط بخش خصوصی صورت  می گیرد. سرمایه گذاری های کلان و موفقیت آمیز بخش خصوصی در پدیده شاندیز  مشهد ، نشانگر همین واقعیت است.
سبزوار نیز با برخورداری از بیشترین حجم تجار و ثروتمندان استان و بیشترین حجم سپرده های بانکی ، در بخش خصوصی از پتانسیل خوبی برخوردار است. بخش خصوصی از سالها قبل در سبزوار حضور موفق خود را نشان داده است. آن زمان که نقش دولت در همه امور بسیار پررنگ بود ، همین سرمایه داران سبزواری اولین و تنها فرودگاه کشور را با سرمایه بخش خصوصی احداث کردند. امروز نیز می توان انتظار داشت همین سرمایه داران محلی اگر به سرمایه گذاری در بخش گردشگری که یکی از بحث های روز دنیاست ، توجه کنند ، هم سود فراوانی نصیب خودشان بشود و هم مردم دیار سربداران به لحاظ ایجاد فرصت های شغلی و درآمد زایی به سود کافی برسند.
3- انجام کار فرهنگی :  درمجالس ومکان های مذهبی و تفریحی و فرهنگی باید دائماً مسائل مهم هر شهر و روستایی بیان شود. نویسندگان مطالب انتقادی بیشتری بنویسند و البته ارائه پیشنهاد عملی را از یاد نبرند. روحانیت معزز ، روشنفکران ، فرهنگیان و دانشجویان و تحصیلکردگان محلی باید بیشتر به موضوع ارزش گذاری و  احترام به میراث فرهنگی منطقه بپردازند و به شکل های مختلف این موضوع را در جامعه ترویج دهند.
4- دیوارکشی به عنوان آخرین راه : اگر به هردلیلی امکان نداشت که هیچ یک از پیشنهادات قبلی اسرارنامه  توسط مردم اجام شوند ، حداقل روستائیان عزیز مهر ، دور کاروانسرای تاریخی روستایشان را دیوار بکشند و  خودشان اجازه ندهند که در سال حمایت از کار وسرمایه ایرانی ، این سرمایه تاریخی روستایشان به آغل گوسفندان ، یا محل خواب سگ های ولگرد و عبور و مرور آزاد افراد ناشناخته تبدیل شود.شاید با این کار دوام بنای تاریخی افزایش یافته و به خوبی تحویل آیندگان گردد.

به امید حمایت عملی از سرمایه های عظیم ملی ...

---