اخبار سبزوار پيام : فرهنگی و هنری

به بهانه راه اندازی نهمین پایگاه خبری تحلیلی در سبزوار/

تحلیل اسرارنامه در خصوص فعالیت های رسانه ای

نهمین پایگاه خبری تحلیلی شهرستان سبزوار با رونمایی از وبسایت "صبح سبزوار" در نخستین روز از ماه مبارک رمضان راه اندازی شد.

مجله اینترنتی اسرارنامه به همین بهانه در سطرهای بعدی ، مطلبی تحلیلی در  خصوص فعالیت های رسانه ای در دیار سربداران را تقدیمتان می کند.

سبزوار که از دیرباز به عنوان یکی از کانون های مهم فرهنگی و اثرگزار در خراسان بزرگ بوده است ، در سالهای اخیر نیز پابه پای رشد و توسعه در جنبه های دانشگاهی ، علمی و سیاسی به لحاظ رسانه ای نیز رشد چشمگیری داشته است. به طوری که تعداد وبسایت های خبری و تحلیلی این شهرستان  به لحاظ کمی در حال حاضر از وبسایت های خبری مشهد مقدس نیز بیشتر است و البته با سایر شهرهای خراسان رضوی فاصله ای چشمگیر دارد.

امروز در همه جوامع – اعم از شهرها و کشورهای- توسعه یافته یا در حال توسعه فرهیختگان اجتماعی و صاحبان فکر و اندیشه به اهمیت  و تأثیررسانه های گروهی در انتقال پیام ها و انتشار افکار و اندیشه های خود پی برده اند.

براین اساس هرچند استفاده از رسانه ها معمولاً یک استفاده ابزاری است و کمتر رسانه ای پیدا می شود که فارغ از اهداف و برنامه ریزی های ذهنی گردانندگان خود عمل کند ، اما حتی در صورت استفاده ابزاری ، بازهمگردش بیشتر اطلاعات در جامعه و وجود رسانه های مختلف ، یکی از نمادهای وجود دموکراسی و توسعه یافتگی اجتماعی شهرها و کشورهای مختلف است.

اصولاً تولید و مطالعه و پیگیری اخبار و تحلیل های اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی و ...جزء فعالیت های سطح بالای اجتماعی محسوب شده که با وجود اقشار فرهیخته و تحصیل کرده در جامعه ارتباطی مستقیم دارند.  در جوامعی که اکثریت افراد از سواد و وقت و انگیزه کافی برخوردار نیستند ، رسانه ها به ویژه رسانه های مدرنی نظیر وبسایت های خبری و تحلیلی چندان فرصت حضور و نمود فعالانه ای پیدا نمی کنند.

لذا فعالیت 9 وبسایت خبری و تحلیلی سبزوار پیام ، سبزوار نیوز ، سبزوار فرهنگ ، سبزوار ما ، سبزوار امروز ، سلام سربدار ، مجله اینترنتی اسرارنامه و اخیراً وبسایت صبح سبزوار نشان دهنده وجود شکلی از توسعه اجتماعی و فرهنگی و مرکزیت رسانه ای در بُعد رسانه های اینترنتی برای شهر سبزوار است. این تعداد وبسایت به استثنای وبسایت های شخصی افراد و ادارات و نهادهای دولتی شهرستان است که تنها در زمینه فعالیت های شخص یا اداره متبوع خود ، اطلاع رسانی فعالیت می کنند. نظیر پایگاه اطلاع رسانی دکتر محسنی ثانی نماینده سبزوار ، وبسایت شهرداری سبزوار ، وبسایت دانشگاه های سبزوار و ...

البته به جز بحث کمیت رسانه های موجود در جامعه کیفیت فعالیت آنها نیز عامل مهم و اثرگزاری است. و در این میان باید گفت در دوره فراوانی رسانه های خبری و تحلیلی تنها رسانه هایی موفق خواهند بود و جای خود را در میان مخاطبینشان باز خواهند کرد ، که در انتشار خبرها مولد باشند ، تحلیل خاص و روش مشخص خود را داشته باشند ، از منابع معتبر خبری استفاده کنند،  بی طرفی حزبی و جناحی را رعایت کنند و چنانچه اگر تمایل به طرفداری از یک حزب یا جناح خاص داشتند به اعلام صریح مواضع خود پرداخته و فعالیت صادقانه ای در آن مسیر ارائه دهند و ...

در ادامه به توضیح هریک از ملاک های پیش گفته برای موفقیت رسانه های گروهی خواهیم پرداخت :

الف ) رسانه گروهی مولد در انتشار خبرها رسانه ای است که تهیه اخبار و اطلاعات منتشره اش را به وسیله هیئت تحریریه خود و با نگاه و زاویه دید مخصوص آن رسانه انجام دهد.

ب ) رسانه صاحب تحلیل و روش ، رسانه ای است که تنها خود را به تولید یا انتشار خبرهای روزمره از کار و فعالیت ادارات و یا شخصیت های شناخته شده محدود نمی کند. بلکه حتی اگر به انتشار این گونه اخبار بپردازد در خلال آن ارائه تحلیل های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی از مسائل روز جامعه خود را فراموش نمی کند.

برای روشن شدن این موضوع مثالی می زنیم :

در آخرین روزهای تیرماه قرار بود مراسم نکوداشت استاد حمید سبزواری در دارالمومنین سبزوار برگزار شود . اما برگزاری این مراسم که به شدت مورد استقبال مقام معظم رهبری قرار گرفت ، به فرصتی دیگر موکول شد تا دست اندرکاران برگزاری نکوداشت بتوانند به دیدار آیت الله خامنه ای رفته و از رهنمودهای ایشان در برگزاری هرچه بهتر این مراسم بهره گیرند.

این موضوعی بود که به سرعت به اخبار روز رسانه های محلی سبزوار و حتی برخی رسانه های ملی تبدیل شد. خبری کوتاه که در چندخط به صورتی مختصر از به تأخیرافتادن نکوداشت حمید سبزواری و دلایل آن اطلاع رسانی می کرد.

این خبر به خودی خود دارای اهمیت بود ، اما نمی توانست از قدرت بحث برانگیزی و حاشیه سازی خاصی برخوردار باشد. لیکن برخی رسانه های محلی در برخوردی متفاوت تحلیل های گوناگون خود را از این ماجرا ارائه دادند و دیدگاه های متعددی را در جامعه مخاطبین خود به وجود آوردند.که تا چندروز مباحث فراوانی را ایجاد کرد.

به عنوان مثال در همین موضوع برخی رسانه های محلی تأخیر در برگزاری نکوداشت استاد حمید سبزواری به دلیل دیدار با مقام رهبری  را نه تنها یک تهدید و یک اتفاق ناخوشایند و ناشی از بی برنامه گی نمی دانستند ، بلکه آن را به منزله یک امداد غیبی پیش بینی نشده در جهت برگزاری هرچه بهتر نکوداشت و یک افتخارعظیم فرهنگی برای شهر سبزوار ، استاد حمید سبزواری و دست اندرکاران نکوداشت این شاعر آرمانگرای انقلاب ارزیابی کردند.

در نقطه مقابل رسانه های دیگری نیز بودند که احتمالاً به صورتی عمدی سعی می کردند از کاه کوه ساخته و تأخیر در برگزاری یک نکوداشت ، آن هم تأخیری که به دلیل دیدار با مقام معظم رهبری بوده است را با انگیزه های سیاسی ، سودجویی های مادی و معنوی ، باندبازی های حزبی و ... نشان دهند.این گروه از تحلیل گران در تحلیل های سیاه نمایانه خود فقط به نقد نحوه برگزاری نکوداشت حمید سبزواری اکتفا نکردند بلکه به سرعت از آن به سمت مقاصد اصلی تری نظیر سیاهنمایی همیشگی در مورد افتخارات و تلاش های فرهنگی نهادهای مردمی و دولتی سبزوار و حتی توهین به ارز شهای فرهنگی و توانمندی های سیاسی ومدیریتی دیار سربداران پرداختند .

هریک از دو رفتار فوق در تحلیل رویداد پیش آمده ، یک روش رسانه ایست که با توجه به نیت های درونی نویسندگان و صاحبان رسانه های گروهی یکی از این روش ها انتخاب شده و به اجرا در می آیند. گاهی ممکن است یک تحلیل گر و یک رسانه گروهی هدف هایی نظیرارزش گذاری برای تلاش های فرهنگی همشهریان خود ، احترام به افتخارات ملی و محلی سبزوار ، حفظ فضای همدلی و اتحاد ادارات و نهادهای دولتی و مردمی را داشته باشد و لذا با نگاهی مثبت و تشویقی به این موضوع بنگرد و تحلیل بنویسد. اما در نقطه مقابل ممکن است تحلیل گر و رسانه گروهی دیگری هدف هایی نظیر حسادت ، رقابت ، تصفیه حساب های شخصی ، سیاه نمایی های اجتماعی ، تحقیر ارزش های محلی ، ترویج فرهنگ خودبدی و ... را دنبال کند و لذا مقالاتی منتشر نمایند که نمی توان آن را انتقادی بلکه باید آن ها را تخریبی دانست.

لذا تحلیل های رسانه ای می توانند به همان شکلی که اشاره شده هدفمند باشند . و یک خبر ساده را به یک خبری پرحاشیه و جذاب تبدیل کنند.

ج) استفاده از منابع معتبر خبری : اگر یک رسانه در انتشار خبرهای خود بیش از آنکه از منابع معتبر و شناخته شده کمک بگیرد ، حرف و خبرهایی مبهم و شایعه گونه را در جامعه منتشر کند به مرور ارزش و جایگاه خود را در میان مخاطبین از دست خواهد داد. پیش از این درفضای رسانه ای سبزوار شاهد فعالیت چنین وبسایت هایی بوده ایم . که عمدتاً برای اطلاعات و اخبار مندرج خود هیچ منبع و سند معتبر و مشخصی نداشتند و انگار بیشتر رسالتشان انتشار شایعات موجود بین مردم و یا حتی تولید و نشر شایعاتی جدید در راستای اهداف گردانندگان آن رسانه بوده است. البته باید  توجه داشت که نیاز به منبع معتبر در مورد خبرها صدق می کند و تحلیل ها اغلب به دلیل اینکه تولید فکر و اندیشه یک شخص خاص هستند اصولاً نیازی به منبع ندارند. و در هرجا برای نخستین بار تولید و منتشر شوند – در صورت رعایت سایر ملاک ها- می توانند ارزش های خاص خود را داشته باشند.

د) رعایت بی طرفی حزبی و جناحی و یا اعلام صریح طرفداری های حزبی و جناحی :

معتبرترین نوع رسانه ها ، آنهایی هستند که به مرور زمان ثابت می شوند وابستگی حزبی و جناحی به گروه خاصی ندارند. و عشق به انتشار اخبار و تحلیل های جدید و اطلاع رسانی اجتماعی در کنار فواید اندک اقتصادی ، تنها انگیزه گردانندگان آن رسانه محسوب می شوند.

 در واقع رعایت بی طرفی حزبی و جناحی یکی از ملاک های اعتبار رسانه ها محسوب می شود.نمونه بارز فعالیت های بی طرف رسانه ای را در برخی وبسایت های محلی سبزوار مشاهده کرده ایم. شاید بتوان سبزوارپیام و سبزوارنیوز را دو مورد از این رسانه ها دانست که تا کنون فعالیت جانبدارانه ای از خود به نمایش نگذاشته اند.

 اما امکان اینکه یک رسانه به صورت صد در صد بی طرف باشد تقریباً محال است. گردانندگان اکثر رسانه ها به هرحال خود دارای برخی علایق شخصی و اجتماعی هستند که ناخودآگاه برجریان کارشان اثر می گذارد. اگر آنها بخواهند می توانند تا حد زیادی بی طرفی خود را حفظ کنند. لیکن گاهی ممکن است رسانه هایی باشند که از همان ابتدا با هدف حمایت از یک فرد ، گروه یا سبک خاص اجتماعی پدید آمده باشند که این رسانه ها هرگز نخواهند توانست در عمل بی طرفی خود را در حد قابل قبولی رعایت کنند.

 اما عدم بی طرفی در یک رسانه گروهی به خودی خود ایراد بزرگی نیست.و حتی بسیاری از غول های رسانه ای دنیا و یا رسانه های شناخته شده کشور از همان ابتدا به صورت هدفدارانه ای ایجاد شده اند. ایراد زمانی ایجاد می شود که یک رسانه با مخاطبین خود صادق نبوده و در صدد ظاهر فریبی برآید. در غیر این صورت اگر یک رسانه در یک موقعیت خاص یا به صورت دائمی اعلام کند که قرار است حامی منافع شخص یا گروه خاصی باشد ، این رفتار خود یک صداقت رسانه ای است و برای مخاطبینی که آگاهانه با آن برخورد خواهند داشت هیچ خطری ایجاد نمی کند. 

اینک با این توضیحات امیدواریم "صبح سبزوار" به عنوان جدیدترین وبسایت خبری تحلیلی راه اندازی شده در دیار پرافتخار سربداران بتواند عملکرد موفقیت آمیزی از خود به نمایش گذاشته و تأثیرات مثبتی در راستای سازندگی غرب خراسان رضوی به جای گذارد.

در پایان به عنوان حُسن خِتام بد نیست مروری داشته باشیم بر معرفی نامه و پیش درآمدی که وبسایت "صبح سبزوار" در نخستین مطالب خود و در بخش یادداشت منتشر کرده است :

و اینک صبح سبزوار

رسانه های گروهی در جامعه ما نقش ارزنده ای در تنویر افکار عمومی جامعه و عملکرد مدیران و دستگاههای اجرایی دارند، درج میلیون ها کلمه اخبار بر روی  خروجی خبرگزاری ها و نیز رسانه های مکتوب، نشان از جایگاه قوی و توانمند این ابزار در دنیای اطلاعات است و به سرعت تکامل و پیشرفت ابزارهای رسانه ای مثل اینترنت این مقوله را  به عنوان سریعترین وسیله تبادل  در جهان مطرح نموده است.

در این میان نقش نشریات الکترونیکی که در فضای سایبری مطرح هستند، یک نیاز و مکمل با سایر فعالیت های رسانه ای است و از آنجائی که این فرایند به دلیل ساز وکار خاص خود که استفاده از فاکتور سرعت در فضای سایبری است سرعت جابجایی اخبار و اطلاعات سوار براین ابزار از این سو به آن سوی گیتی را در کوتاهترین زمان ممکن طی می کند.

حضور رسانه های الکترونیکی در فضای اطلاع رسانی شهرستان سبزوار طی ماه های گذشته نوید استقبال مردم از اینگونه رسانه ها را نشان می دهد، صبح سبزوار نیز به منظور اطلاع رسانی، انعکاس مشکلات مردم و حل آن از سوی دولتمردان، ارائه راهکارهای مناسب جهت توسعه شهرستان، بازگویی نقاط ضعف و قوت دستگاه های اجرایی، تاکید بر اتحاد و همدلی مردم با مسئولان برای دستیابی به توسعه پایدار راه اندازی شده و در این مسیر از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.

در ابتدای حضورمان نمی خواهیم شعارهای توخالی و برنامه های غیرعملی ارائه دهیم می خواهیم بگوییم دلمان برای سبزوار بزرگ می تپد و انگیزه مان از حضور در فضای سایبری شناساندن سبزوار بزرگ به همه آنهایی است که می توانند در این مسیر گام بردارند. امید است شما نیز ما را راهنمایی و کمک کنید.ح.ن

---