اخبار سبزوار پيام : اجتماعی

21 تير ماه سالروز قيام مردم مشهد، در اعتراض به اجباری شدن کلاه شاپو و كشف حجاب در مسجد گوهر شاد است.

به گزارش ايسنا، رخداد مسجد گوهرشاد در تيرماه سال 1314 هجري خورشيدي، چند ماه قبل از واقعه کشف حجاب رخ داد كه از جريان هاي مهم دوران حكومت رضاخان و نخست وزيري محمد علي فروغي است.

رضاخان در سال 1313 هجري شمسي با پادرمياني نخست وزيرش محمد علي فروغي، سفري چهل روزه به تركيه داشت.

وي بعد از بازگشت از تركيه، تصميم گرفت اقداماتي را در كشور اجرا كند تا به خيال خود ايران را همچون تركيه از تمدن غرب بهره مند سازد.

تغيير كلاه مردم به كلاه شاپو، كشف حجاب بانوان، تأسيس دانشگاه(دانشگاه تهران)، جشن هزاره فردوسي، تأسيس فرهنگستان ايران و پيمان سعدآباد، از جمله اين اقدامات بود.

هنگام صدور فرمان اجباري جايگزيني كلاه‌شاپو(به جاي كلاه پهلوي‌هايي كه مردم ايران تا آن زمان بر سر مي نهادند)، اجراي اين دستور توسط مردم مذهبي شهر مشهد، به آساني انجام نگرفت.

به دستور فتح الله پاكروان استاندار خراسان، شهرباني براي به كار گرفتن كلاه فرنگي به اعمال قدرت وخشونت برآمد و افراد بي كلاه را بازداشت مي كرد و كلاه سابق مردم را از سر آنان برمي‌گرفت و از بين مي‌برد.

در پي اين اقدام شهرباني، مردم مشهد از شب نوزدهم تير در مسجد گوهرشاد گرد آمدند و شيخ محمد تقي گنابادي معروف به شيخ بهلول واعظ در اين سه روز با ايراد سخنراني هاي تند مردم را به ايستادگي در برابر حكومت فرا مي‌خواند.

وقتي رضاخان گزارش بست نشيني مردم در حرم علي بن موسي الرضا(عليه السلام) را دريافت كرد، به شهرباني دستور داد كه اگر تا صبح فردا، مردم را پراكنده نكند به بالاترين مجازات نظامي گرفتار مي‌شوند.

مأموران شهرباني حكم پراكنده شدن متحصنين را صادر كرد اما مردم به اين فرمان توجهي نكردند، از اينرو پاكروان به ايرج مطبوعي فرمانده لشكر دستور داد مردم را با اعمال خشونت پراكنده كند.

سرتيپ مطبوعي نيز هنگ پياده لشكر را به فرماندهي سرهنگ قادري به سركوبي مردم گماشت كه در نتيجه اين فرمان، لشكر حرم و مسجد را محاصره و به تحصن كنندگان تيراندازي كردند.

در اين اقدام وحشيانه شهرباني، بيش از 2 هزار نفر از زائران و تحصن كنندگان كشته شدند و حكومت پيكر كشته شدگان را بدون رعايت آيين شرعي در گوري دسته جمعي در محله خشت مال‌ها و باغ خوني مشهد به خاك سپرد.

مسجد گوهرشاد که روایتگر اين واقعه‌ای تاریخی است، در جنوب حرم امام‌رضا(ع) قرار دارد.

اين مسجد در سال۸۲۱هجري‌قمري به دستور بانوگوهرشاد همسر شاهرخ از پادشاهان تيموري بنا شد.

گفتني است؛ مسجد گوهرشاد به‌دليل ظرافت و زيبايي کاشي‌کاري و خط و سبک معماري، از شاهکارهاي معماري ايران در دوره اسلامي به‌شمار مي‌‌آيد.

منابع:
قيام مسجد گوهرشاد
خاطرات سياسي شيخ محمدتقي بهلول
دانش‌نامه ويكي‌پديا