آئین های خاص علم بستن در روستاهای داورزن
سنتها و آئینهای فراوانی از گذشتگان به ما رسیده است که زنده نگه داشتن آن از وظایف ماست و دراین آئینها و سنتها حرف و سخن های فراوانی نهفته است که می توان در آن تامل فراوانی کردو درسهای فراوانی از آن گرفت از آئین خاصی که علاوه بر بخش داورزن شاید در تمام کشور نیز انجام می شود آئین علم بربستن است .
این آئین که از گذشتگان به ما به ارث رسیده است در اواخر ماه ذیحجه و اوایل ماه محرم برگزار می شود
در این آئین به نحوی مردم ارادت خود را به سید الشهدا و شهدای کربلا ابراز می دارند .در بعضی روستاها و یا شهرها یک هفته مانده به محرم با آئین خاصی به استقبال این ماه می روند .
هرچند علم بربستن یک حرکت مذهبی در بین مردم است ولی عده ای خاص می توانند اقدام به این کار کنند که البته این گروه علاوه برآنکه وجه اجتماعی و مذهبی دارند تبحری خاص در در علم بستن نیز دارند.
هرحرکت و عملی در این کاردارای برنامه و سبک و سیاق خاصی است که مفاهیم گوناگونی نیز دارد.علم نماد عزاداری در ماه محرم بوده و رمزی برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره فداکاری شهدای کربلا ست .
این علامت عزاداری متشکل از یک طوق فلزی به همراه چوب 3 الی 4 متری است که البته هنگام تزئین آن باید به مواردی توجه داشت .در بالای چوب و زیر طوق علم تعداد 72 روسری به رنگهای مختلف به نیت 72 شهید کربلا بسته می شود که می توان از آن به عنوان شعله های آتش که خیمه های امام حسین (ع) را سوزاند هم نام برد. روپوش سیاهی که سرتا سر چوب را می پوشاند نیزنشانه عزاداری و غم وماتمی است که در این علم به خوبی پیداست .
طوق فلزی که از فلز گالوانیزه و یا فلزات دیگر که در برابر زنگ زدگی مقاوم است ساخته شده و به نوعی می توان با توجه به ظاهر طوق از آن به عنوان تاج سروری امام حسین (ع) یاد کرد که البته این موضوع بیشتر در بین عوام متعارف است .البته علما و روشنفکران طوق را در علم تقبیح کرده اند وآن را به معنای صلیب در آئین مسیحیت قلمداد کرده اند.
برخی خانواده ها به نیت نذری که دارند همه ساله طی مراسمی با برپا کردن مجلس روضه خوانی علم عزاداری را در منزل خود بسته و سپس آن را به تکیه و یا حسینیه و یا مزار شهدا حمل می کنند
در اجرای این مراسم شرکت کنندگان با خواندن اشعاری در مدح و ثنای امام حسین و یاران وفادارش و همچنین ذکر مصائب و ستمهایی که به این خانواده وارد شده است آمادگی خود را برای حمل علم عزا بیان می کنند .
صاحب منزل نیز مقداری پول و یا قند و برنج به عنوان حق الزحمه بستن علم به علم بند می دهد که در بیشتر مواقع نیز علم بند این هدیه را برای مراسم روضه خوانی به حسینه تحویل می دهد.
هنگام خارج کردن علم عزا از منزل این اشعار به صورت دسته جمعی خوانده می شود : حسینم وا – حسینم وا- حسینا – غریبم وا غریبم وا – غریبا امشب جناب فاطمه – با اضطراب و واهمه آید به دشت ماریه - گوید حسین من چه شد – نور دو عین من چه شد و این اشعار ادامه پیدا می کند .
بعد از خروج از درب منزل علم برافراشته می شود و در این حال یکی از حاضرین با صدای بلند می گوید یا حسین و دیگران آن را تکرار می کنند و در ادامه این شعر معروف را می خواند : باز این چه شورش است که در خلق عالم است – باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است – باز این چه رستخیز عظیم است در زمین – بی نفخ صور خواسته تا عرش اعظم است و در ادامه نیز این نوحه خوانده شود : یاحسین – آه از دمی که روی به محشر کند حسین – یاحسین – پیراهن به خون زده در بر کند حسین – یاحسین
البته در بر افراشته شدن علم هم حکمتی است که آن را به برافراشته بودن پرچمهای کاروان امام حسین که به سمت کربلا در حرکت است تشبیه کرده اند
پس از حمل علم و رسیدن به تکیه و یا حسینیه و یا مزار شهدا در یک دور در اطراف و یا حیاط آن مکان چرخیده و آن را در گوشه ای از حیاط و یاصحن قرار می دهند.
برخی برای تبرک و تیمن به آن دست زده و بر آن بوسه می زنند و آنهایی که نذر و نیازی دارند نیز با بستن پارچه ای به آن حاجت خود را از امام حسین و اهل بیت گرامیش طلب می کنند.
البته نصب و گذاشتن یکی از علمها در وسط حیاط یا صحن تکیه و حسینیه نیز مرسوم است و هرشب در دهه محرم جوانان به همراه سالخورده گان که تجربه کافی در سینه زنی دور علم دارند به اجرای این مراسم عزاداری می پردازند.
در این سینه زنی که به شیوه ای خاص و حرکات موزون و البته با متانت و وقار انجام می شود افراد سینه زن به صورت پا برهنه و بازکردن چند دکمه بالای پیراهن خودبه دور علم می چرخند و نوحه هایی که دارای ضرب آهنگ خاصی است خوانده شده که هرقسمت از نوحه بر نحوه سینه زنی و سرعت و یا کندی سینه زدن تاثیر دارد.
هنگام حمل علم عزا به محل برگزاری تعزیه و یا مزار شهدا آن را به صورت بر افراشته برده می شود و بعد از پایان مجلس عزاداری به صورت افتاده و و موازی با زمین به محل تکیه ویا حسینیه حمل می شود که از آن به عنوان فرود آمدن بیرق و بارگاه امام حسین و افتادن علم کاروان از دست حضرت ابوالفضل العباس (ع) است .
علم ها پس از پایان اربعین امام حسین از تکیه ها و حسینیه ها برده می شود و تا سال آینده در منزل و یا محل خاص دیگری نگهداری می شود .
البته امروزه با رایج شدن علامتها در بین دسته جات عزاداری که به نوعی علامت هیئتها نیز محسوب شده کمتر به اهداف این علامتها دقت می شود و بیشتر سعی در پر زرق و برق کردن آن و دادن ظاهری شکیل و بزرگ به این علامتها هستند که می توان از ان به انحرافها و بدعتهای این سنت حسنه یاد کرد
به هر تقدیر برگزاری تمام این مراسمات از سالیان بسیار دور ادامه داشته و ادامه خواهد داشت و نهضت حسینی بدین گونه سینه به سینه برای ما به یادگار مانده است و ما نیز باید با حذف تمام تحریفها و بدعتهای این نهضت بزرگ و جهانی ، انقلاب آن امام بزرگوار را به تمام جهان اشاعه دهیم /اخبار داورزن
