گزارش سبزوار پيام

فروش میلیونی قبور تا مشکلات بهداشتی و اجتماعی

دفن اموات در امامزاده ها به واسطه قداست و جایگاهی که دارد از گذشته مورد توجه مردم قرار  گرفته است چرا که معتقدند دفن در جوار بقاع متبرکه سبب آرامش اموات می شود.

در سبزوار نیز چندین بقعه وجود دارد که از گذشته دفن در آن صورت می گیرد. به لحاظ واقع شدن امامزاده ها در هسته مرکزی شهر، متاسفانه قبرستان ها در بقاع متبرکه در حال وسعت گرفتن است. با توجه به تکمیل ظرفیت آرامستان شماره یک سبزوار ، مردم باید برای دفن اموات به قبرستان تازه تاسیس که در خارج از شهر می باشد مراجعه کنند، لذا شهروندان حاضرند برای خرید قبر در بقاع متبرکه مبالغ میلیونی را پرداخت کنند اما اموات خود را برای دفن به خارج از شهر نبرند. نمونه این مطلب در امامزاده حسن(ع) کوشک و امامزاده  شعیب(ع)  است.

اما به لحاظ همجواری این امامزاده با منازل شهروندان یکسری مشکلات بهداشتی و روانی  ناشی از دفن بویژه در امامزاده حسن کوشک  رخ داده که این موضوع مورد اعتراض ساکنین اطراف امامزاده قرار گرفته است.

یکی از قدیمی ترین ساکنین محل به خبرنگار ما گفت:  این امامزاده از قدیم به صورت هیات امنایی اداره می شد آنها تصمیم گرفتند تا خانه های قدیمی که همجوار با امامزاده است را خریداری کنند تا برای دفن اموات در محوطه امامزاده  مشکلی نداشته باشند که در آن زمان اهالی کوشک مخالفت کردند اما اعتراض اهالی کار ساز نبود. هیات امناء زمین ها را خریدند و به جای آنکه در این زمین ها  فضای سبز یا یک مکان فرهنگی بسازند، قبرستان امامزاده را وسعت دادند. بطوریکه یک خانه را با ۱۰۰ میلیون می خریدند و با فروش قبرها درآمد میلیاردی را بدست می آوردند و چون این امامزاده هیات امنایی بود و اوقاف نظارتی بر آن نداشت هر کس به هر اندازه که می توانست برای فروش قبر از مردم پول دریافت می کرد.

غلامحسین کوشکی دیگر ساکن این محله، برگه هایی از شکوائیه اهالی مبنی بر مشکلات بهداشتی حاصل از دفن و ایجاد بوی نامطبوع را در اختیار خبرنگار ما قرار می دهد. از تاریخ های درج شده در این برگه ها مشخص است که اهالی از سال ها قبل پیگیر بحث ممنوعیت دفن در محوطه امامزاده حسن کوشک بوده اند.

همچنین سال ۹۵ در کار گروه سلامت و امنیت غذایی شهرستان در خصوص مشکلات بهداشتی  ناشی از دفن اموات در اماکن مذهبی بحث جلوگیری از ممنوعیت دفن اموات در آرامستان کوشک به  تصویب می رسد و اینکه مسئولیت دفن اموات صرفا در شرح وظایف شهرداری است از دیماه ۹۵ به هیچ عنوان نباید دفن در امامزاده کوشک انجام گیرد. اما بعد از سه سال علاوه بر اینکه این مصوبه اجرایی نشده بلکه آرامستان کوشک نیز وسعت گرفته و شهرداری که مسئول جلوگیری از دفن در این بقعه بوده خود را کنار کشیده است. اینکه چه عاملی سبب شده تا در این سالها مهمترین مشکل مردم که بحث بهداشتی و سلامت روان آنهاست نادیده گرفته شود و کم کاری کدام نهادها در این موضوع دخیل بوده موضوعی بحث برانگیز است.

 گزارشگر اسرار نامه در ابتدای این گزارش صحبتی را با رئیس اداره اوقاف و امور خیریه سبزوار دارد که به شرح زیر است.

****

بدنبال گسترش قبرستان ها در بقاع متبرکه نیستیم

رئیس اداره اوقاف سبزوار گفت: سیاست سازمان اوقاف و امور خیریه که متولی بقاع متبرکه است گسترس قبرستان در امامزاده ها نیست.

اوقاف نمی خواهد بقاع تبدیل به قبرستان شود. این سیاست در سطح کشور در حال اجرا شدن است اما قبل از صدور دستور العمل سازمان اوقاف یکسری از قبور در سالیان گذشته پیش فروش شده و همچنین آرامگاه های خصوصی که دارای سند مالکیت نیز است توسط هیات امناء بقاع واگذار شده است که این عوامل سبب شده تا دستور العمل سازمان اجرایی نشود.

حجت الاسلام مهدوی خواه افزود: در سبزوار نیز سه امامزاده شعیب(ع)، یحیی(ع) و امامزاده حسن(ع) کوشک در جنوب و مرکز شهر واقع شده و از گذشته نیز دفن در این سه بقعه انجام می شده است که دقیقا با توجه به عواملی که در بالا به آن اشاره شد قبور پیش فروش شده اند و از آنجایی که یکسری از بقاع مانند امامزاده حسن(ع) کوشک حدود سه سال است که زیر نظر اوقاف قرار گرفته و سازمان از قبوری که در گذشته توسط هیات امناء  پیش فروش شده هیچ اطلاعاتی ندارد لذا مشکل مد نظر پیش آمده است .

وی ادامه داد : پیرو گزارش اعتراض ساکنین اطراف امامزاده حسن(ع) از دفن اموات در این بقعه عرض می کنیم اوقاف قصد ایجاد مزاحمت برای مردم را ندارد، این تقاضای مردم و فروش قبرهایی است که در گذشته صورت گرفته است.

مهدوی خواه افزود: سال ۹۵ در کارگروه سلامت مصوبه ای مبنی بر جلوگیری از دفن به لحاظ مشکلات بهداشتی  در امامزاده حسن(ع) کوشک به تصویب رسید که بعد از صدور این مصوبه مشکلات بهداشتی ناشی از دفن در این بقعه برطرف شد.

وی ادامه داد: پیرو مصوبه سال ۹۵ دادستان سبزوار در ۲۸ مهرماه ۹۸ نامه ای را به اداره اوقاف و امور خیریه ارسال داشتند تا برابر مصوبه عمل و از دفن اموات در امامزاده کوشک خودداری شود. اداره اوقاف تابع قانون است. اوقاف موضع خود را در این قضیه مشخص کرده و  نمی خواهد بقاع متبرکه تبدیل به قبرستان شود اما از آن طرف نیز خواسته مردم و پیش فروش هایی که در گذشته انجام شده است را پیش رو دارد. هم اکنون در محل امامزاده بنری نصب شده و از کسانی که قبوری را در گذشته خریداری کرده اند خواسته شده تا برای تائید آن به مرکز مراجعه کنند تا مشخص شود وجوه دریافتی به حساب اوقاف واریز شده یا خیر. تا در صورت واریز وجوهات به افراد غیر مسئول اقدامات قانونی صورت گیرد .

وی افزود: از طرفی نیز افرادی وجود دارند که قبوری را خریداری و در خارج از شهرستان هستند و اوقاف نیز هیچ اطلاعاتی از آنها ندارد و در جریان این مشکل نیز قرار ندارند. بستگان این دسته از افراد قطعا بعد از فوت جنازه را برای دفن به این مکان منتقل خواهند کرد. اگر بحث ممنوعیت به یکباره اجرائی شود تبعات آن به بعد مشخص خواهد شد لذا این موضوع باید مدیریت  گردد و تبعات اجتماعی آن نیز در نظر گرفته شود.

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه سبزوار تصریح کرد: با صدور نامه دادستان و ارجاع آن به اوقاف و امور خیریه، جلسه ای را تا چند روز آینده با اعضای کارگروه سلامت خواهیم داشت ما مشکلات ممنوعیت را در جلسه اعلام  کنیم اگر اعضاء در رای خود مبنی بر جلوگیری از دفن ثابت قدم باشند، اوقاف مطابق قانون عمل خواهد کرد.

حجت الاسلام مهدوی خواه همچنین در رابطه با قیمت فروش قبور در بقاع متبرکه نیز گفت: بحث واگذاری قبور در بقاع به لحاظ محدودیت فضا برای توسعه با قبرستان های عمومی متفاوت است. اما در رابطه با قیمت فروش قبور تا مبلغ 20 تا 50 میلیون تومان در صحن امامزاده ها نیز که عنوان می شود باید گفت بنده اخذ چنین مبالغی را رد می کنم چند سال قبل یک مورد فروش قبر در کنار ضریح امامزاده شعیب(ع)  اتفاق افتاده که بعد از آن فروش در کنار تربت خانه متوقف شد. قیمت فروش قبور در بقاع طبق مصوبه کمیسیون قبور در استان خراسان رضوی هم اکنون 4 تا 6 میلیون تومان است اوقاف نه یک ریال کمتر  و نه یک ریال بیشتر نمی تواند برای فروش قبور از مردم دریافت کند اگر کسی ادعای پرداخت قبر بالاتر از این مبالغ را داشته و فیشی بابت آن از اوقاف دریافت کرده به مرکز مراجعه کند قطعاً این مورد تخلف است و قابل رسیدگی می باشد.

حجت الاسلام مهدوی خواه در ادامه صحبت هایش افزود: در مجموع فروش قبر برای دفن در بقاع متبرکه قسمت بندی می شود اگر قرار باشد قیمت دفن در کنار ضریح با قیمت دفن در اطراف امامزاده یکسان باشد مشکلات زیادی رخ می دهد باید تفاوتی به لحاظ قیمت باشد.

وی همچنین در رابطه با دفن اموات در پیر ابورفاعه و اینکه این آرامستان در مسیر سیلاب قرار دارد نیز گفت: به لحاظ گستردگی فضا در این بقعه اوقاف هیچ مشکلی با دفن اموات ندارد منتهی دفن اموات در محوطه بقعه که حصار کشی شده زیر نظر اوقاف است و در بیرون از  بقعه که آرامستان عمومی توسط مردم ایجاد شده  اوقاف هیچ دخل و تصرفی ندارد.

و از آنجایی که دفن در قبرستان ابو رفاعه(ع) در مسیر کال صورت می گیرد باید چاره اندیشی شود چرا که با یک بارش سیل آسا قبور که در محل کال  قرار دارد تخریب می شود.

مهدوی خواه افزود: در امامزاده شعیب (ع) نیز پیش فروش قبور  از سال های قبل انجام شده است مشکلی که برای دفن در امامزاده حسن کوشک وجود دارد  در امامزاده شعیب(ع) نیست چون وسعت در محوطه امامزاده زیاد است و در زیر زمین دفن صورت می گیرد.

پیرو صحبت رئیس اوقاف سبزوار  مبنی بر رد قیمت بالای فروش قبور در بقاع،  گزارشگر اسرار نامه با یکی از اعضای هیات امناء امامزاده شعیب(ع) صحبتی در این رابطه داشت. این عضو هیات امنا در این خصوص گفت:

پیش فروش قبر در امامزاده شعیب(ع) ممنوع است، فروش در زمان دفن انجام می شود و مبلغ فروش در محوطه امامزاده ۱۷ میلیون تومان و در کنار تربت خانه ۷۰ میلیون تومان است ...!!

****

در ادامه گزارش دکتر فاطمه نوده رئیس مرکز بهداشت سبزوار که حاضر به مصاحبه حضوری با گزارشگر اسرار نامه  نشدند به سوالات مکتوب شده اینچنین پاسخ دادند و به وضوح از پیگیری ها و موانع تعلل در اجرای مصوبه جلوگیری از دفن اموات نیز پاسخی ندادند.

مرکز بهداشت خواهان اجرای مصوبه منع دفن اموات در بقاع متبرکه است

رئیس مرکز بهداشت سبزوار گفت: موضوع دفن اموات در اماکن مذهبی و امامزاده ها در کار گروه سلامت و امنیت غذایی شهر ستان در مورخ 22/9/95 مطرح شده و ادارات که مسئول پیگیری اجرای این  مصوبه بودند شهرداری ، اداره اوقاف، شورای اسلامی شهر و دادسرای عمومی و انقلاب می باشند.

وی افزود: برنامه مرکز بهداشت برای این موضوع اجرای مصوبه فوق الذکر می باشد و در این راستا معاونت بهداشتی پیگیری و مکاتبات لازم رادر این زمینه انجام داده است.

****

ورود دادستان برای جلوگیری از دفن اموات در امامزاده حسن(ع) کوشک

 در ادامه این گزارش معاون سیاسی اجتماعی  فرمانداری سبزوار نیز گفت: بحث دفن اموات از وظایف ذاتی شهرداری است که باید در این زمینه اقدام کند. مرکز بهداشت نامه ای برای جلوگیری از دفن اموات در بقاع متبرکه ارسال کرده نظر ما نیز اجرای قانون است قانون بحث ساماندهی دفن اموات را جزء وظایف شهرداری اعلام کرده، انتظار ما از  شهرداری عمل نمودن به وظایف مطابق قانون است.

نصرآبادی با بیان اینکه دفن اموات داخل مجموعه شهری هم به لحاظ بهداشتی و زیست محیطی و هم اجتماعی  آسیب رسان است افزود: این موضوع موجب نارضایتی مردم شده است به لحاظ اینکه متولی بقاع متبرکه اوقاف است انتظار می رود قانون اجرا گردد و از دفن اموات در حوزه شهری جلوگیری کند.

وی با بیان اینکه فراهم آوردن زیر ساخت برای دفن اموات وظیفه شهرداری است، گفت : به علت تکمیل ظرفیت آرامستان قدیم زیر ساخت های آرامستان جدید در خیرآباد فراهم شده  و هیچ بهانه ای برای دفن اموات در داخل شهر وجود ندارد.

معاون سیاسی اجتماعی فرمانداری سبزوار افزود: مصوبه کارگروه سلامت در سال 95 بر اساس مستندات  کارشناسی شده مرکز بهداشت  می باشد که در آن تاکید و تایید شده که دفن اموات در جوار بقاع متبرکه شهر هم به لحاظ بهداشتی و هم به لحاظ روحی و روانی برای افرادی که در جوار این بقاع ساکن هستند مشکل دارد.

وی افزود: به واسطه همین موضوع نامه ای توسط دادستان به فرمانداری و دستگاه های زیربط مبنی بر اینکه  که همه ملزم به اجرای مصوبه سال 95 هستند ارسال شده است.

او گفت: زیر ساخت و شرایط را شهرداری فراهم می کند هر کسی خلاف این موضوع را انجام دهد اگر مربوط به نهادهای عمومی مانند هیات امناء امامزاده ها باشد برخورد قضایی می شود و دادستان  به عنوان مدعی العموم قصد ورود این مساله را دارد .

نصرابادی ادامه داد: امامزاده شعیب(ع) و امامزاده حسن(ع) کوشک از جمله بقاع متبرکه داخل شهر است که نباید دفن اموات در آن صورت  گیرد و همه اموات باید به سمت بهشت رضوان(خیرآباد) هدایت شوند تا هم شرایط بهداشتی رعایت شود  و هم ساکنین در جوار بقاع در امنیتبهداشتی و روانی باشند.

***

طبق ماده ۵۵ بند ۱۳ قانون، بهره برداری و یا نظارت بر استفاده  از آرامستان های احداث شده واقع در شهر بر عهده شهرداری ها است لذا دفن متوفیان و دریافت هر گونه وجه از فروش قبور در جوار اماکن مذهبی و امامزاده ها با نظر مستقیم شهرداری یا سازمان وابسته آن آرامستان صورت می گیرد.

 اما نه تنها هیچ هماهنگی برای دفن در اماکن مقدسه با شهرداری صورت نمی گیرد بلکه وجوهی که برای فروش قبر دریافت می گردد مبالغ بسیار بالا و غیر قانونی است  و شهرداری نیز دخالتی در این امر ندارد.

****

و اما فرار رو به جلو شهردار سبزوار

 در جریان مصوبه منع دفن اموات در بقاع متبرکه نیستم

اما شهردار سبزوار بعد از پیگری های به عمل امده در پاسخ به سوالات ما که به روابط عمومی ارسال شد این طور می گوید : دفن اموات در  بقاع متبرکه سطح شهر(امامزاده شعیب، امامزاده یحیی امامزاده حسن کوشک و پیر ابورفاعه) در حوزه اختیارات اداره اوقاف و امور خیریه است و شهرداری وظیفه نظارت بر آرامستان های عمومی را عهده دار است و  این مکان های مذکور خاص و خارج از وظایف شهرداری است.

علی کوشکی آورده : با توجه به تکمیل ظرفیت آرامستان قبلی، زیر ساخت برای پذیرش اموات در مکان جدید در زمینی بالغ بر 100 هکتار در خیرآباد فراهم شده تا شهروندان  دغدغه ای برای دفن اموات نداشته باشند.

وی در پاسخ به سوال اسرارنامه مبنی بر اینکه با توجه به مصوبه سال 95 در خصوص مشکلات بهداشتی ناشی از دفن اموات در امامزاده ها و اماکن مذهبی و اینکه مسئولیت دفن صرفاً در شرح  وظایف شهرداری است از دی ماه سال 95 به هیچ عنوان دفن اموات در اماکن مذکور انجام نگیرد. چرا شهرداری اقدام به اجرای این مصوبه از سه سال قبل تاکنون نکرده است؟ اظهار کرد:  بنده این مصوبه را ندیده ام و در جریان این مصوبه نیز قرار ندارم..!!


الهام شبانی مقدم/مجله اینترنتی اسرارنامه

---