چرخ آسیاب آبی روستای ریوند هنوز می چرخد
نویسنده:روح الله مهری
در این دوره و زمانه که کمتر کسی امید به برگشت به گذشته را دارد هنوز نفسهایی هستند که به امید گذشته چرخ زندگی خود را می چرخانند و از این راه هم امرا ر معاش میکنند.
وجود تکنو لوژی های جدید و برتر در مسیر زندگی تحولات شگرفی بوجود اورده که گاه بیان بعضی موضوعات به افراد این دوره و زمانه برای آنان بیشتر به افسانه شبیه می باشد تا واقعیت .
اما واقعیتی که هنوز در حال تکرار است چرخ آسیاب علی ریوندی است که با وجود ناملایمات روزگار هنوز می چرخد .
این آسیاب آبی ازمجموع 8 آسیاب آبی که درروستای ریوند وجود داشته و فقط یکی ازآسیابها که به گفته اهالی قدمت آن به بیش از 300سال می رسد مشغول کار است
7 آسیاب دیگر این روستا تخریب شده وفقط بقایای آنها به جای مانده است و در ان می توان طنین صدای گذشته را شنید
آسیاب آبی علی ریوندی که به آسیاب نو معروف است طی سال گذشته ازسوی میراث فرهنگی به ثبت رسید و البته و صد البته فقط و فقط به ثبت رسیده و هیچ اعتباری برای نگهداری و یا تعمیرات اساسی به آن اختصاص نداده شده است.
چهره سوخته و درهم شکسته این مرد نشان از زحمات طاقت فرسایی است که روزگار بر چهره او نشانده است علی ریوندی که نزدیک به 57 بهار را دیده دارای 4 فرزند است که سه دختر و یک پسر دارد و تنها پسر وی هیچ علاقه ای به ادامه شغل پدر ندارند.
فاصله این آسیاب آبی از روستا نزدیک به 2 کیلومتر است که در شمال روستا و در امتداد رودخانه این روستا که آب کشاورزی مزارع را نیز تامین می کند واقع شده است .
به گفته آقای علی ریوندی این آسیاب قادر است در هر ساعت 30 کیلو گندم را با کیفیتی بسیار بالا به آرد تبدیل کند.
او می گوید : با توجه به وضعیت سوخت موجود این آسیاب به هیچگونه سوختی احتیاج ندارد و فقط با آب کار میکند.
وی استقبال مردم را از آرد این آسیاب آبی خوب عنوان می کند و در عین حال می گوید : مردم به دنبال راحتی هستند و اگر وسیله ای باشد که بتواند گندم و جو مردم را به این آسیاب بیاورد بسیار خوب می شود و گرنه مردم آنچنان اشتیاقی برای به زحمت آنداختن خود برای آوردن گندم و سپس بردن آرد ها از خود نشان نمی دهند .
او می گوید : وجود نانوایی ها در روستاها باعث شده که دامداران برای دام های خود بیشتر از آرد جو استفاده کنند و این موضوع نیز باعث رونق آسیاب می شود.
وی در خصوص وسایل به کار رفته در این آسیاب می گوید اولین نیاز این آسیاب آب است که البته در بعضی روزهای گرم تابستان که آب به حداقل می رسد چرخ این آسیاب نیز از حرکت می ایستد .
علی ریوندی به ذکر نام اداوات و سایل به کار رفته در این آسیاب که باعث حرکت چرخ چاه می شود اشاره کرده و می گوید: برای ارتفاع گرفتن آب و ایجاد قدرت بیشتر چاهی به نام تنوره و یا "کندیوا" لازم است که شدت آب باعث چرخش سنگ بزرگی شده که سنگ آسیاب است که در زیر آن تخته سنگی دیگر با عنوان "تخته بچه " قرار دارد.
.وی ادامه می دهد : "توره " نام محلی است که گندمها در آن ریخته شده و به تناوب به زیر سنگ آسیاب کشیده می شودو بعد از آرد شدن به محلی به نام "آخور" ریخته می شود.
وی معتقد است که اگر آسیاب تیز شود یعنی اینکه بعد از آنکه سنگها به مرور بروی هم کشیده شده و صیقلی و صاف می شوند توان خود را برای خرد کردن گندمها از دست می دهند و هر هفته با "اجنه کردن " و تیشه ای کردن و خط دار کردن سنگ باعث افزایش عملکرد آن خواهند شد .
علی ریوندی در ادامه به درآمد بخور و نمیر این کار اشاره می کند و ادامه می دهد : چندی قبل دهیار روستا با مراجعه به محل کارم از من خواست که اقدام به تخریب این آسیاب نکنم چون در فهرست آثار میراث فرهنگی قرار گرفته حال آنکه موشهای بزرگی در اطراف این آسیاب هستند که با هیچ مرگ موشی از بین نمی روند و در حال از بین بردن در و دیوار این آسیاب هستند.
وی ادامه می دهد: این آسیاب برای بازسازی ونگهداری به کمک مالی احتیاج دارد که انشاا... مسئولین محترم میراث فرهنگی به این فکر خواهند بود.